Świadomość niełatwych obecnie warunków zarówno materialnych jak i intelektualnych, rozwoju teorii i praktyki techniki w sytuacji przekształceń ustrojowych obejmujących nasze państwo, skłania środowiska naukowe i techniczne odpowiedzialne za ten stan rzeczy do mobilizacji swych działań.
Znakomita polska tradycja, wywodząca się z dziewiętnastowiecznej przedsiębiorczości wspomaganej naukami czystymi i technicznymi oraz z dwudziestowiecznych doświadczeń w zakresie budowy i rozwoju przemysłu maszynowego, zobowiązuje do kontynuacji dzieł poprzednich pokoleń. Nie sprzyja temu w pierwszej kolejności sytuacja gospodarcza państwa, a w szczególności stan polskiego przemysłu. W chwili obecnej wiele zakładów produkcyjnych nie mogąc sprostać konkurencji kapitału zachodniego i wymagań gospodarki rynkowej ulega wyprzedaży lub przebranżowieniu. Jednocześnie jednak obserwujemy duże zainteresowanie producentów silników inwestowaniem w Polsce, czego dowodem są budowane fabryki silników spalinowych o różnych zastosowaniach. W bliskiej przyszłości w Polsce ma być produkowanych około 1,5 mln silników wysokoprężnych znanych firm światowych. Świadczy to o docenianiu polskiej myśli technicznej i przygotowania kadry do produkcji najnowocześniejszych wyrobów, wśród których silniki spalinowe stanowią nie tylko jedno z podstawowych ogniw w systemach przetwarzania energii na pracę mechaniczną, ale również decydujących o rozwoju cywilizacyjnym kraju, łącząc w sobie wiedzę z różnych dyscyplin nauki.
W związku z powyższym, w dniu 9 grudnia 2001 roku, w gronie uczestników IX Ogólnopolskiego Sympozjum Naukowego „Motoryzacyjne Problemy Ochrony Środowiska” w Warszawie, powstała inicjatywa powołania Polskiego Towarzystwa Naukowego Silników Spalinowych, którego celem byłoby zintegrowanie kadr inżynierskich i naukowych związanych z silnikami spalinowymi stosowanymi nie tylko w motoryzacji, ale również w okrętownictwie, urządzeniach przemysłowych, rolniczych, rekreacyjnych i innych. Powyższa inicjatywa została wsparta deklaracją dotychczasowego zespołu redakcyjnego kwartalnika „Silniki Spalinowe”, działającego przy HCP Cegielski w Poznaniu, o gotowości przekazania praw do tytułu i historycznego dorobku czasopisma stowarzyszeniu reprezentującemu środowisko silników spalinowych. Z kolei OBR SM BOSMAL w Bielsku-Białej mający w swej działalności liczne i ugruntowane kontakty z przemysłem silnikowym w kraju i za granicą, zgodził się udostępnić swoje pomieszczenia na siedzibę Towarzystwa. Opracowany został statut i w wyniku działań formalno-prawnych w grudniu 2002 roku został dokonany wpis Polskiego Towarzystwa Naukowego Silników Spalinowych do Krajowego Rejestru Sądowego.
Biorąc powyższe pod uwagę, Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych podejmuje do realizacji następujące zadania:
1. popieranie i rozwijanie działalności naukowej i technicznej w zakresie silników spalinowych;
2. organizowanie działalności integrującej krajowe i zagraniczne środowiska przemysłowe i naukowo-dydaktyczne związane z silnikami spalinowymi, propagującej wyniki ich pracy i stanowiącej forum dyskusyjne; cele te mają być osiągane m.in. dzięki:
a) organizowaniu konferencji naukowo-technicznych,
b) organizowaniu szkół naukowych,
c) prowadzeniu działalności wydawniczej,
d) prowadzeniu działalności reklamowej.
3. prowadzenie działalności opiniotwórczej w zakresie związanym z silnikami spalinowymi;
4. prowadzenie działalności konsultingowej w zakresie związanym z silnikami spalinowymi;
5. prowadzenie działalności wspierającej rozwój młodych kadr naukowych i inżynierskich związanych z silnikami spalinowymi
Ważniejsze daty z historii PTNSS
9 grudnia 2001 r. – inicjatywa powołania Towarzystwa (15 osób)
23 grudnia 2002 r. – wpis PTNSS do KRS